اعصاب خروجی از مغز و نخاع

اعصاب مغزی (به انگلیسی: Cranial nerves) قسمتی از دستگاه عصبی محیطی هستند که از هسته های ساقه مغز منشاء می گیرند(به جز عصب بویایی و بینایی).تعداد اعصاب مغزی،دوازده جفت بوده و به غیر از اعصاب بویایی و بینایی که درحقیقت قسمتی از دستگاه عصبی مرکزی هستند،بقیه آنها همانند اعصاب نخاعی،جزیی از دستگاه عصبی محیطی به شمار می آیند.در ارتباط با نخاع،31 جفت عصب نخاعی از نخاع منشعب می شوند.از تفاوت های مهم این دو بخش دستگاه عصبی محیطی نسبت به هم،این است که در اعصاب مغزی برخلاف اعصاب نخاعی،تقسیم پیوسته و منظمی به ریشه های قدامی(پیشین) و خلفی(پسین)وجود ندارد[۱].این مسئله،بیشتر به علت تکامل و پیچیده تر بودن اعصاب مغزی در مقایسه با اعصاب نخاعی است.

تصویر ذیل:

بو چیست و چگونه حس می شود ؟

بو معمولا ناشی از یک ملکول قطبی کوچک است که می تواند در هوا معلق مانده و توسط سیستم بویایی انسان جذب و حس شود. در واقع

پایانه های عصبی که در قسمت بالای درون بینی قرار دارند با مواد شیمیایی پخش شده در هوا تحریک می شوند و ما می توانیم بو ها را حس کنیم.

ترکیبات بو دار را معمولا به چند گروه اصلی تقسیم می کنند،ترکیبات بو دار آلی و ترکیبات بو دار غیر آلی (مانند سولفید هیدروژن و آمونیاک).با وجود آن که مطالعات وسیعی روی ساختار ملکولی و بوی آن ها انجام شده اما شناخت و پیش بینی بو از روی ساختار شیمیایی آن تقریبا غیر ممکن است چون مواد مختلف می توانند بوی کاملا مشابهی داشته باشند از طرف دیگر دو ماده با ساختار شبیه بوی متفاوتی را از خود نشان دهند.

آستانه پاسخ و اشباع رفتن نواهی عملکرد کاملا غیر خطی بینی است.زیرا تا تراکم ماده از حد خاصی(threshold )بیشتر نشود ،بو احساس نمی گردد و هنگامی که از سطح اشباع گذشتیم تغییرات تراکم گاز در صورتی که حساسه را از ناحیه ی غیر خطی خارج نکند، قابل احساس نیست.این مقادیر از یک ماده به ماده دیگر و از یک شخص به شخص دیگر قابل تغییر است.

چگونه می شنویم ؟

شنوایی که فرآیند بسیار پیچیده ای است، به هماهنگی بخش های مختلفی از گوش و دستگاه عصبی نیاز دارد. گوش ما از ۵ بخش اصلی تشکیل شده که عبارتند از: گوش بیرونی، گوش میانی، گوش درونی، مسیرهای عصبی و بخشی از مغز که به شنوایی اختصاص دارد. در «بدن انسان» این هفته، با ساختمان گوش و فرآیند شنیدن آشنا می شوید....

گوش بیرونی

شامل لاله گوش و مجرای خارجی گوش است که امواج صوتی را جمع آوری می کنند و آنها را به سوی پرده صماخ می آورند.

گوش میانی

گوش میانی بین پرده صماخ و گوش داخلی قرار می گیرد. این بخش از گوش شامل ۳ استخوان کوچک (چکشی، سندانی و رکابی) است که به خاطر شکل خاص شان این چنین نام گذاری شده اند. صداها که به صورت امواج صوتی از هوا می گذرند، باعث ارتعاش پرده صماخ می شوند. این ارتعاشات از طریق استخوان های کوچک از گوش میانی می گذرد.

حرکت استخوان رکابی امواج را به گوش داخلی که با مایع پر شده است، می رساند. حفره گوش میانی از یک مجرای باریک که به آن لوله اُستاش می گویند به عقب بینی راه دارد. این لوله باعث ایجاد فشار مساوی میان گوش میانی و محیط بیرون می شود. یک نمونه خوب برای درک چگونگی عمل این ساز و کار، احساس صدایی مانند «پاپ» هنگام تغییرات ارتفاع است؛ مثلا هنگامی که هواپیما در حال فرود است یا فرد در ارتفاعات بالا در حال مسافرت است. این صدای «پاپ» در نتیجه روند معتدل شدن فشار میان گوش میانی و محیط خارج بروز می کند.

چشم ها چگونه می بینند

چشم ها به صورت کامل مانند یک توپ پینگ پنگ هستند که تنها بخشی از آنها از منظر بیرونی کالبد، قابل رویت است. چشم ها از قطعات بسیار ظریفی تشکیل شده و به همین دلیل، بدن برای حفاظت از آنها ابزارهای مختلفی دارد. به این ترتیب که چشم در کاسه چشم و کاسه چشم در جمجمه نشسته است که آن هم یک سپر استخوانی مستحکم برای این اندام حساس به شمار می رود.
علاوه بر آن با هر بار پلک زدن، لایه ای از موکوس، روغن و اشک، قرنیه را می پوشاند. اشک ها پس از مرطوب کردن و شست وشوی چشم ها، جریان را به کانال هایی در پلک ها هدایت می کند. این کانال ها اشک ها را تخلیه می کند و به کیسه اشکی می فرستد و اشک ها در نهایت از طریق یک مجرا به بینی منتقل می شود.

چشم چطور می بیند؟
چشم ها برای دیدن، مجبور به حرکت هستند. شش عضله خارجی که کره چشم را احاطه کرده است، مانند نخ های خیمه شب بازی عمل می کند و آنها چشم ها را به صورت هماهنگ در جهات مختلف حرکت می دهد.

سلول های عصبی

نورون ها را از لحاظ میلین دار بودن و نبودن، قطر فیبر و عملکرد و شکل ظاهری تقسیم بندی می کنند که در ذیل به شرح آن ها می پردازیم.

عملکرد:

از نظر عملکردی نورون ها را می توان به سه دسته ی نورون های حسی، نورون های حرکتی و نورون های رابط یا بینابینی تقسیم بندی کرد:

 

نورون های حرکتی پیام عصبی را از مراکز فرماندهی به سمت هدف که می تواند سلول ماهیچه و یا یک غده باشد منتقل می کند.

 

نورون حسی همان نورونی است که در نخاع قرار دارد و پیام های حسی را به سمت مراکز فرماندهی ارسال می کند.