بو معمولا ناشی از یک ملکول قطبی کوچک است که می تواند در هوا معلق مانده و توسط سیستم بویایی انسان جذب و حس شود. در واقع
پایانه های عصبی که در قسمت بالای درون بینی قرار دارند با مواد شیمیایی پخش شده در هوا تحریک می شوند و ما می توانیم بو ها را حس کنیم.
ترکیبات بو دار را معمولا به چند گروه اصلی تقسیم می کنند،ترکیبات بو دار آلی و ترکیبات بو دار غیر آلی (مانند سولفید هیدروژن و آمونیاک).با وجود آن که مطالعات وسیعی روی ساختار ملکولی و بوی آن ها انجام شده اما شناخت و پیش بینی بو از روی ساختار شیمیایی آن تقریبا غیر ممکن است چون مواد مختلف می توانند بوی کاملا مشابهی داشته باشند از طرف دیگر دو ماده با ساختار شبیه بوی متفاوتی را از خود نشان دهند.
آستانه پاسخ و اشباع رفتن نواهی عملکرد کاملا غیر خطی بینی است.زیرا تا تراکم ماده از حد خاصی(threshold )بیشتر نشود ،بو احساس نمی گردد و هنگامی که از سطح اشباع گذشتیم تغییرات تراکم گاز در صورتی که حساسه را از ناحیه ی غیر خطی خارج نکند، قابل احساس نیست.این مقادیر از یک ماده به ماده دیگر و از یک شخص به شخص دیگر قابل تغییر است.
نحوه تشخیص بو توسط نورونها
پژوهشگران آلمانی در بررسیهای خود کشف کردند که سلولهای عصبی چگونه می توانند بوهای مختلف را از هم تشخیص دهند. به گزارش خبرگزاری مهر، محققان موسسه ماکس پلانک آلمان با انجام آزمایشاتی دریافتند موشهایی که یک گیرنده ویژه در مرکز بویایی مغز آنها خاموش شده است می توانند سریعتر از موشهای عادی بوها را تشخیص دهند. این محققان برای اولین بار موفق شدند “بازدارندگی جانبی” را در دستگاه بویایی تائید کنند.
در سطح مولکولی، بوها به گیرنده های سلولهای بویایی حاضر در مخاط بینی می رسند و در آنجا به سیگنالهای عصبی تبدیل می شوند. این سیگنالها در بخشی از مغز به نام پیاز بویایی پردازش می شوند.
در شبکه نورونی، این سیگنالها به نوع ویژه ای از الگوهای الکتریکی تبدیل شده و به کورتکس و دیگر فضاهای مغز می رسند و در آنجا شناسایی شده و به این ترتیب بوها تشخیص داده می شوند.
این دانشمندان برای اولین بار با انجام آزمایشاتی بر روی مدلهای حیوانی موفق شدند چگونگی انجام این پردازش نورونی تحریکات بویایی را مستقیما نشان دهند.
این محققان در این خصوص اظهار داشتند: “ما پردازش اطلاعات را در پیاز بویایی مغز موش دستکاری کردیم و سپس اثرات این دستکاری ژنتیکی را برپایه زمان عکس العمل نورونهای این منطقه به اطلاعات بویایی مورد بررسی قرار دادیم. به این ترتیب ما دریافتیم که با متوقف کردن یک گیرنده ویژه، ترکیبات بویایی شبیه به هم بسیار سریعتر و دقیقتر از موشهای گروه کنترل پردازش می شوند.”
براساس گزارش ساینس دیلی، در این آزمایش بر روی مدلهای حیوانی اصلاح ژنتیکی شده، زمان عکس العمل در حدود ۵۰ هزارم ثانیه کاهش یافت.
کا